چگونه آسوده‌تر زندگی کنیم

به‌خاطر همۀ لحظاتی که آسایش نداشتی استغفار کن! شرعاً موظّفی برخی آسودگی‌‌ها را برای خودت فراهم کنی
 

چگونه آسوده‌تر زندگی کنیم؟ (ج۲)
راحت‌طلبی یک امر غریزی است که می‌تواند تورم پیدا کند، سرطانی شود و انسان را به سقوط بکشاند، لذا باید راحت‌طلبی خودمان را کنترل کنیم.
کنترل و مدیریت راحت‌طلبی به‌معنای از بین‌بردنِ همۀ راحتی‌ها نیست، اتفاقاً ما شرعاً موظفیم برخی از راحتی‌ها و آسودگی‌‌ها را برای خودمان فراهم کنیم.
دین برای رسیدن به آسودگی و راحتیِ خوب، راهکار ارائه می‌کند و مهارت‌های لذت‌بردن از زندگی را به ما یاد می‌دهد.
آسوده‌بودن و راحتیِ ممدوح، باعث می‌شود که انسان حتی در اوج گرفتاری‌ها هم آرامش داشته باشد و این یکی از شاخص‌های زندگی سالم است.
بسیاری از ناآرامی‌ها برای انسان موجب گناه می‌شود. بعضی از ناآرامی‌ها هم خودش گناه است و باید از آن استغفار کرد. بگو:

«خدایا من به‌خاطر همۀ لحظه‌هایی که آسایش نداشتم استغفار می‌کنم»

مهم‌ترین فایدۀ آسودگی چیست؟ بالندگی فکر و اندیشۀ انسان است.

امام صادق(ع) می‌فرماید: آنچه موجب فکر و اندیشۀ بالنده می‌شود، آسودگی و آرامش است.

علیرضا پناهیان ۹۶.۷.۱

آداب میهمانی - بخش چهارم

ادب اقتضا مى‌کند مهمان هنگامى که بر سر سفره مى‌نشیند، به لقمه‌هاى دیگران نظر ندوزد، بلکه به غذاى خود نگاه کند.

قرآن کریم مى‌فرماید:
فَلیَنظُرِ الاِنسانُ اِلى طَعامِهِ:
انسان باید به غذاى خودش نگاه کند.

کسى که در زندگى خود را بر سر خوان رزق الهى مى‌بیند نیز نباید حواسش به چیزهایى باشد که دیگران روزیشان شده است؛ زیرا اوّلا این سبب مى‌شود به آنچه خدا به خود او عطا کرده است توجّه نکند و آنها را نبیند و از آنها لذّت نبرد. ثانیاً با نظر دوختن به آنچه دیگران در اختیار دارند و او از آنها بى‌بهره است، وجودش یک پارچه حسرت و غصّه شود.

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم مى‌فرمایند:
مَن نَظَرَ اِلى ما فى اَیدِى النّاسِ طالَ حُزنُهُ
هرکس به آنچه در دست دیگران است نظر بدوزد، اندوهش زیاد مى‌شود.

امام صادق علیه السّلام مى‌فرمایند:
اِیّاکُم اَن تَمُدّوا اَطرافَکُم اِلى ما فى اَیدى اَبناءِ الدُّنیا. فَمَن مَدَّ طَرفَهُ اِلى ذلِکَ طالَ حُزنُهُ وَ لَم یَشفِ غَیظَهُ وَ استَصغَرَ نِعمَةَ اللهِ عِندَهُ فَیَقِلُّ شُکرَهُ ِللهِ
از اینکه نگاه‌هایتان را به آنچه در دست فرزندان دنیاست بدوزید، برحذر باشید. هرکس نگاهش را به آن بدوزد، اندوهش طولانى مى‌شود و خشمش درمان نمى‌گردد و نعمت خداوند را که در نزد خودش است کوچک مى‌شمارد و در نتیجه، شکرش براى خدا اندک مى‌شود.

شخص قانع، چشم و دلش در پى آنچه خدا نصیبش نکرده، نیست؛ لذا نه تنها به حسرت و اندوه مبتلا نمى‌شود؛ بلکه بهترین لذّت را از آنچه خدا نصیبش نموده است، مى‌برد.
ادب ایجاب مى‌کند مهمان بر سر سفره از آنچه مقابلش گذارده‌اند، استفاده کند. دَله بودن، دست دراز کردن و از جلوى دیگران چیزى برداشتن، خلاف ادب و موجب خوار شدن شخص در نظر دیگران است.
کسى هم که بر سر خوان رزق الهى نشسته است، به اقتضاى ادب، باید از همان چیزى که خداوند روزى‌اش کرده است بهره ببرد و به عطاى الهى و رزق خداداد خود قناعت و بسنده و از دست درازى و تعدّى به حقوق دیگران اجتناب کند. شخصى که به حقّ خداداد خویش قانع نیست و به روزى دیگران طمع مى‌ورزد و دست درازى مى‌کند، موجبات خوارى خویش را فراهم مى‌کند و کسى که قناعت مى‌ورزد، در نظر دیگران عزیز و محترم است.

امیرالمؤمنین علیه السّلام مى‌فرمایند:
بِالقِناعَةِ یَکونُ العِزُّ
عزّتمندى در قناعت است.

نیز مى‌فرمایند:
عَزَّ مَن قَنَعَ وَ ذَلَّ مَن طَمَعَ
آن که قناعت پیشه ساخت، عزیز شد و آن که طمع ورزید، خوار گردید.

مراقبت سالک در تصحیح نیت خود

سالک عامل در حالی که حواسش را بر روی تصحیح نیت خود گذارده است، لازم است که مراقبت جدی‌ای نیز در جانب نفس خود داشته باشد. به این صورت که از دوستی و انجام معاملاتی که گمان می کند در آنها دست به مکر و فریب می زند، تا زمانی که نیت و عمل او جلوه صدق بگیرد، دوری نماید اگرچه ممکن است مضرات مادی در دوری از معاملات خود نماید. او باید بداند رازق خداوند است و قیام برای خدا بی جواب نمی ماند و خداوند رزق او را خواهد رساند.

این عمل در کنار تصحیح نیت، تدریجا روح برخورد صادقانه در مومن زنده می کند و او را از صفت تاریک مکر دور نگه می دارد‌.
 

پنج دلیل غم و ناراحتی های دنیوی

حاج محمد اسماعیل دولابی: 

همه‎ی غم و ناراحتی‎های دنیوی به پنج چیز بر می‎گردد که در این آیه‎ی شریفه ذکر شده است: وَ لَنَبلُونَّکُم بِشَیءٍ مِنَ الخَوفِ وَ الجُوعِ وَ نَقصٍ مِن الاَموالِ وَ الاَنفُسِ وَ الثَّمَراتِ: و هرآینه شما را با چیزی از ترس و گرسنگی و کاستی در دارائی‎ها و جان‎ها و ثمره‎ها و نتایج می‎آزماییم. 

غم و غصّه‎های دنیا مال نفس انسان است، نه دل و روح انسان. اینها مربوط به نفس است و این نفس است که از مصائب و گرفتاری‎های دنیوی ناراحت و غصّه‎دار می‎شود. امّا روح و باطن انسان، به خاطر ضربه‎ای که به نفس وارد شده و او را کوبیده است، خوشحال و شاد می‎گردد. گریه‎ی پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم در غم پسرشان ابراهیم، مربوط به نفس ایشان است، یعنی جنبه‌ی خلقی و طبیعت حضرت متأثّر و گریان بود و قلب او مملوّ از رضا و خشنودی حق‌تعالی بود. 

فرمایش حضرت علی علیه السّلام: مَرارَةُ الدُّنیا حَلاوَةُ الآخِرَةِ: تلخی دنیا شیرینی آخرت است، هم این مطلب را تأیید می‎کند. مرارت، مال نفس است و حلاوت و شیرینی مال دل و روح. 

دل، پرتو الهی است و از این چیزها غصّه‎دار نمی‎شود، لذا دنبال آیه فرمود: اولَئِکَ عَلَیهِم صَلَواتٌ مِن رََبِّهِم وَ رَحمَةٌ وَ اُولَئِکَ هُم المُهتَدُونَ: بر آنها از جانب پروردگارشان درودها و رحمت نازل شده و آنها همان هدایت‌یافتگانند. بلای تن موجب صحّت دل است.

مصباح الهدی ص٥١

استغفار هفتاد بندی امیرالمومنین علی علیه السلام

بند بیست و یکم: 

اللَّهُمَّ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِکُلِّ ذَنْبٍ عَلِمْتُهُ مِنْ نَفْسِی أَوْ نَسِیتُهُ أَوْ ذَکَرْتُهُ أَوْ تَعَمَّدْتُهُ أَوْ أَخْطَأْتُ فِیمَا لَا أَشُکُّ أَنَّکَ سَائِلِی عَنْهُ وَ إِنَّ نَفْسِی مُرْتَهَنَهٌ بِهِ لَدَیْکَ وَ إِنْ کُنْتُ قَدْ نَسِیتُهُ وَ غَفَلْتُ عَنْهُ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهُ لِی یَا خَیْرَ الْغَافِرِینَ.

 بار خدایا ! از تو آمرزش میطلبم برای هر گناهی که خود از آن خبر دارم، یا فراموش کرده ام ، یا به یاد می آورم، یا به عمد آن را انجام دادم، یا از روی خطا آورده ام، مواردی که بی شک از من سوال خواهی کرد و نفسم پیش تو درگرو آن است، هر چند آن را فراموش و ازآن غافل شده باشم؛ پس برمحمدوآل محمد درود فرست و اینگونه گناهم را بیامرز ای بهترین آمرزندگان!

مراقب باشیم که خوابیم یا بیداریم

به ما گفتند شما باید بیدار بشوید اوّلین مرحله اخلاقی, یَقظه است ما باید مراقب باشیم که خوابیم یا بیداریم عدّه‌ای در تمام مدت زندگی در خواب‌اند خواب می‌بینند که به مقامی رسیدند خواب می‌بینند که در یک وضع بهتری‌اند در پایان عمر می‌بینید چیزی در دستشان نیست «الناس نیامٌ فاذا ماتوا انتبهوا»[3] اینکه به ما گفتند مراقبت باشید اوّلین مراقبت این است که ما بررسی کنیم که آیا خوابیم یا بیدار؛ انسان بیدار می‌بیند انسان خوابیده نمی‌بیند.